3 شهریور 1404, 08:02
کد خبر: 80
چراغ راهنمای ایجاد عادات غذایی سالم در کودکان
سال‌های ابتدایی زندگی، بهترین زمان برای آشنا کردن کودکان با تنوع غذایی و ایجاد ذائقه سالم است.
به گزارش گاهیما، در سال‌های نخست زندگی، ذائقه و عادات غذایی کودکان شکل می‌گیرد؛ عاداتی که می‌تواند تا بزرگسالی با آن‌ها بماند و بر سلامتشان اثر بگذارد. مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با تأکید بر اهمیت این دوران، راهکارهایی عملی برای پرورش عادت غذایی سالم در کودکان و استفاده خلاقانه از میوه‌ها و سبزیجات ارائه می‌دهد.
«نسرین علیزاده» با تأکید بر این که شکل‌گیری عادات غذایی سالم از سال‌های نخست زندگی کودک آغاز می‌شود، گفت: سال‌های ابتدایی زندگی، بهترین زمان برای آشنا کردن کودکان با تنوع غذایی و ایجاد ذائقه سالم است. والدین باید با برنامه‌ریزی دقیق، از همان سنین پایین، کودکان را با طعم‌ها، رنگ‌ها و بافت‌های متنوع غذایی آشنا کنند تا در آینده تمایل بیشتری به مصرف غذاهای سالم داشته باشند.
چطور سبزیجات و میوه‌ها را وارد سفره کودک کنیم؟
وی با اشاره به اهمیت میوه‌ها و سبزیجات در تأمین ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر، به این سوال پاسخ داد و توصیه کرد: از سن ۶ ماهگی شروع کنید، پس از آغاز غذای کمکی با فرنی، حریره بادام و شیر برنج می‌توان پوره سبزیجاتی مانند هویج، کدو حلوایی، سیب‌زمینی شیرین و پوره میوه‌هایی مثل سیب و گلابی پخته را به تدریج وارد برنامه غذایی کرد.
وی با اشاره به اهمیت میوه‌ها و سبزیجات در تأمین ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر، به این سوال پاسخ داد و توصیه کرد: از سن ۶ ماهگی شروع کنید، پس از آغاز غذای کمکی با فرنی، حریره بادام و شیر برنج می‌توان پوره سبزیجاتی مانند هویج، کدو حلوایی، سیب‌زمینی شیرین و پوره میوه‌هایی مثل سیب و گلابی پخته را به تدریج وارد برنامه غذایی کرد.
وی با تأکید بر افزایش تدریجی تنوع غذایی، ادامه داد: از ۹ ماهگی، غذاهای انگشتی مانند تکه های کوچک و نرم سبزیجات بخارپز مثل کلم بروکلی، لوبیا سبز، سیب زمینی، نخودفرنگی و میوه های نرم و کاملاً رسیده به شکل کوچک اضافه شوند و از افزودن شکر و نمک پرهیز، زیرا طعم طبیعی میوه و سبزی باید حفظ شود تا کودک ذائقه طبیعی پیدا کند.
از چه میوه‌هایی استفاده کنیم؟
به گفته «علیزاده» والدین بهتر است میوه‌ها را متناسب با فصل انتخاب کنند تا طعم، کیفیت و ارزش تغذیه‌ای بهتری داشته باشند. وی استفاده از موز، سیب، گلابی، هلو و پرتقال شیرین و برای تنوع و جذابیت، انواع توت‌ها(توت‌فرنگی، شاه‌توت)، انگور خردشده بدون هسته، کیوی و خرما(در حد محدود و نرم شده) مفید است.
از چه میوه‌هایی استفاده کنیم؟
به گفته «علیزاده» والدین بهتر است میوه‌ها را متناسب با فصل انتخاب کنند تا طعم، کیفیت و ارزش تغذیه‌ای بهتری داشته باشند. وی استفاده از موز، سیب، گلابی، هلو و پرتقال شیرین و برای تنوع و جذابیت، انواع توت‌ها(توت‌فرنگی، شاه‌توت)، انگور خردشده بدون هسته، کیوی و خرما(در حد محدود و نرم شده) مفید است.
وی اضافه کرد: رنگ‌های مختلف میوه‌ها هر کدام نوع خاصی از آنتی‌اکسیدان‌ها را تأمین می‌کنند؛ مثلاً زرد(انبه و زردآلو)، قرمز (انار و هندوانه)، سبز (کیوی و خیار) و بنفش (آلو و انگور بنفش).
چطور بشقاب کودکان را آماده کنیم؟
مدیرگروه بهبود تغذیه در معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در پاسخ به این سوال که چطور بشقاب کودکان را آماده کنیم، به قانون بشقاب رنگین اشاره و خاطرنشان کرد: یک سوم بشقاب سبزیجات و میوه، یک سوم پروتئین سالم(لبنیات مرغ، ماهی، تخم‌مرغ و حبوبات) و یک سوم غلات کامل(برنج قهوه‌ای، نان سبوس‌دار و ماکارونی سبوس‌دار) باشد. «علیزاده» با بیان این که میوه‌ها و سبزی‌ها را به شکل قلب، ستاره یا حیوانات کوچک برش بزنید تا کودک کنجکاو شود. توصیه کرد: وعده‌ها باید کوچک و متناسب با سن کودک باشد تا باعث دلزدگی نشود.
چه مزه‌هایی را معرفی کنیم؟
علیزاده با تأکید بر این که کودکان باید به تدریج با طیف وسیعی از مزه‌ها آشنا شوند، اما به شکل ملایم و طبیعی. گفت: شیرینی طبیعی، از طریق میوه‌ها و سبزیجات شیرین مثل هویج و چغندر. ترش ملایم، با استفاده از پرتقال شیرین، تمشک یا ماست کم‌چرب. تلخ ملایم، مانند کلم بروکلی یا کاهو باید همراه با طعم‌های دیگر معرفی شود تا کودک راحت‌تر بپذیرد.
چطور میوه‌ها را به کودکان معرفی کنیم؟
این مسئول گفت: از سن ۶ تا ۹ ماهگی می توان میوه ها را به شکل پوره نرم و یک‌تایی(فقط یک نوع میوه یا سبزی در هر وعده) به کودک معرفی کرد؛ در سن ۹ تا ۱۲ ماهگی به صورت قطعات کوچک و نرم که کودک با دست بگیرد(Finger food) و در سن یک تا ۳ سالگی، ترکیب میوه‌ها در سالاد میوه یا همراه ماست، باشد. وی خاطرنشان کرد: با داستان و بازی، مثلاً گفتن قصه‌ای درباره «سیب قهرمان» یا «موز خندان» باعث علاقه‌مندی کودک می‌شود.
چه نوشیدنی‌هایی بدهیم؟
«علیزاده» همچنین بهترین نوشیدنی برای کودکان را نیز معرفی و عنوان کرد: آب ساده، بهترین و اصلی‌ترین نوشیدنی است. شیر مادر یا شیر پاستوریزه(بعد از یک‌سالگی)، تأمین‌کننده کلسیم و پروتئین است. وی با بیان این که آبمیوه طبیعی و رقیق‌شده، هفته‌ای چند بار، ترجیحاً همراه وعده غذایی و بدون شکر افزوده به کودک داده شود، اضفه کرد: از نوشابه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا به دلیل قند بالا و افزودنی‌های مضر به طور کامل پرهیز شود. وی تأکید کرد: والدین خود باید الگوی مصرف میوه و سبزی باشند.
چطور بشقاب کودکان را آماده کنیم؟
مدیرگروه بهبود تغذیه در معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در پاسخ به این سوال که چطور بشقاب کودکان را آماده کنیم، به قانون بشقاب رنگین اشاره و خاطرنشان کرد: یک سوم بشقاب سبزیجات و میوه، یک سوم پروتئین سالم(لبنیات مرغ، ماهی، تخم‌مرغ و حبوبات) و یک سوم غلات کامل(برنج قهوه‌ای، نان سبوس‌دار و ماکارونی سبوس‌دار) باشد. «علیزاده» با بیان این که میوه‌ها و سبزی‌ها را به شکل قلب، ستاره یا حیوانات کوچک برش بزنید تا کودک کنجکاو شود. توصیه کرد: وعده‌ها باید کوچک و متناسب با سن کودک باشد تا باعث دلزدگی نشود.
چه مزه‌هایی را معرفی کنیم؟
علیزاده با تأکید بر این که کودکان باید به تدریج با طیف وسیعی از مزه‌ها آشنا شوند، اما به شکل ملایم و طبیعی. گفت: شیرینی طبیعی، از طریق میوه‌ها و سبزیجات شیرین مثل هویج و چغندر. ترش ملایم، با استفاده از پرتقال شیرین، تمشک یا ماست کم‌چرب. تلخ ملایم، مانند کلم بروکلی یا کاهو باید همراه با طعم‌های دیگر معرفی شود تا کودک راحت‌تر بپذیرد.
چطور میوه‌ها را به کودکان معرفی کنیم؟
این مسئول گفت: از سن ۶ تا ۹ ماهگی می توان میوه ها را به شکل پوره نرم و یک‌تایی(فقط یک نوع میوه یا سبزی در هر وعده) به کودک معرفی کرد؛ در سن ۹ تا ۱۲ ماهگی به صورت قطعات کوچک و نرم که کودک با دست بگیرد(Finger food) و در سن یک تا ۳ سالگی، ترکیب میوه‌ها در سالاد میوه یا همراه ماست، باشد. وی خاطرنشان کرد: با داستان و بازی، مثلاً گفتن قصه‌ای درباره «سیب قهرمان» یا «موز خندان» باعث علاقه‌مندی کودک می‌شود.
چه نوشیدنی‌هایی بدهیم؟
«علیزاده» همچنین بهترین نوشیدنی برای کودکان را نیز معرفی و عنوان کرد: آب ساده، بهترین و اصلی‌ترین نوشیدنی است. شیر مادر یا شیر پاستوریزه(بعد از یک‌سالگی)، تأمین‌کننده کلسیم و پروتئین است. وی با بیان این که آبمیوه طبیعی و رقیق‌شده، هفته‌ای چند بار، ترجیحاً همراه وعده غذایی و بدون شکر افزوده به کودک داده شود، اضفه کرد: از نوشابه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا به دلیل قند بالا و افزودنی‌های مضر به طور کامل پرهیز شود. وی تأکید کرد: والدین خود باید الگوی مصرف میوه و سبزی باشند.
فشار یا اجبار برای خوردن، نتیجه معکوس دارد. ارائه غذا در محیط آرام و شاد، همراه با تشویق کلامی، تمایل کودک را چند برابر می‌کند و صبر و تکرار کلید موفقیت است. گاهی لازم است یک طعم جدید بیش از ۱۰ بار در زمان‌های مختلف معرفی شود تا پذیرفته شود.